تنبک(تمبک، دمبک، دندونک و ضَرب) یکی از سازهای کوبهای ایرانی است. این ساز پوستی، از نظر سازشناسی جزء طبلهای جامشکل محسوب میشود که از این خانواده میتوان به سازهای مشابه مانند داربوکا در کشورهای عربی و ترکیه و همچنین زیربغلی در افغانستان اشاره کرد.
بدنهٔ تنبک را در گذشته از جنس چوب، سفال و گاهی هم فلز میساختند، لیکن امروزه از جنس چوب میسازند. تنبک از قسمتهای زیر تشکیل شده است:
- پوست
- دهانهٔ بزرگ
- تنه
- پا
- گلویی (نفیر)
- دهانهٔ کوچک (کالیبر)
از حلقه در انگشت هاي وسطي دستان ميتوان با زدن روي پوست دهانه بزرگ چسبيده به تنه و شيار هاي روي تنه با كشيدن حلقه ها اصوات و شيرين كاري هاي متنوع و جالبي اجرا كرد
قدمت تنبک با نامهای پهلوی دمبلک و تنبور به پیش از اسلام میرسد و بنابر نظر دکتر معین دمبک صورت دگرگونشدهٔ همین نام است.
تنبک در چند دههٔ اخیر پیشرفت چشمگیری کرده و به عنوان سازی تکنواز و مستقل مطرح شده است. این پیشرفت مرهون تلاش استادان این ساز است، که در این میان نقش استاد فقید حسین تهرانی به قدری اهمیت دارد که میتوان از او بهعنوان پدر تنبک نوازی نوین ایران یاد کرد.
در نوازندگی این ساز از تکنیکهایی به نامهای «تُم»، «بک»، «پلنگ» و «ریز» استفاده میشود. بنابراین چندان بعید نیست اگر نامگذاری «تمبک» بر اساس همین اسامی صورت گرفته باشد. از دیدگاه زبانشناسان واژه Tambourine که در زبانهای اروپایی برای تمبک به کار میرود از واژهٔ تنبور پهلوی وام گرفته شدهاست.